استقبال بچه ها ونوجوانان از کتابخانه ها زیاد، کتاب های متنوع و نو کم ، طرح عیدی کتاب به کتابخانه - وبلاگ فاضلی

به گزارش وبلاگ فاضلی ؛ ثانیه شمار بدون عجله و با دقت و نظم همیشگی به جلو می رود و اسفندماه را به خاتمه می رساند. سال که تمام گردد برای ما ایرانی ها فقط یک سال تمام نشده، بلکه صدسال را در صندوقچه بزرگ خاطرات مان جای می دهیم و درش را می بندیم. اما کتاب ها نمی گذارند که ما این کوله بارِ سنگین و پرفرازونشیبِ تجربه صدساله را به طور کامل کنار بگذاریم و از آن استفاده نکنیم. در این صدسال کتاب های بسیاری به قلم نویسندگان متنوعی از هر فکر و سلیقه نوشته شده اند تا یادآوری باشند برای ما در قرن بعدی. که چه گذشت در تاریخِ این سرزمینِ زیبا، و چه قصه هایی آغاز و تمام شد. کتاب ها شاید همواره هم صادقانه به ما اطلاعات ندهند ولی یکی از برترین منابع برای فراموش نکردن صدسالِ قبلی مان اند، و یکی از برترین مکان ها هم برای این مرور مهم کتاب خانه ها هستند.

اما برای این که همه بتوانیم از این منبعِ ارزشمند استفاده کنیم باید کتاب خانه ها سرشار باشند. هر مراجعه نماینده با هر سن و سلیقه ای که کتاب می خواهد کتابدار محترم کتاب خانه به او بگوید که به قفسه شماره فلان سر بزنید حتما کتاب تان را پیدا می کنید. ولی بیشتر وقت ها این طور نیست و ما کتاب هایی را که می خواهیم پیدا نمی کنیم و در کتابخانه شهرمان نیست که نیست. حالا باید چه کنیم؟

تکیه کامل به دیگری در همه زمینه ها کار نادرستی بوده و حالا نیز همین طور است. نباید تمام توجه و نگاه مان به نهاد کتاب خانه های عمومی کشور باشد. باید خودمان آستین بالا بزنیم و گاهی به جای یک نسخه کتاب، دو نسخه بخریم و یکی برای خودمان باشد و یکی را به کتاب خانه محله یا شهرمان و یا حتی کتاب خانه ای در منطقه ها محروم اهدا کنیم. این هدیه دادن با هدیه های دیگر فرق می نماید. هدیه به یک نفر نیست، به صدنفر نیست، به تعدادی بی نهایت است که ممکن است تا صدسال بعدی هر ماه و هرسال بیایند کتابخانه و آن کتاب ها را بردارند و بخوانند. اما به طور کلی شرایط اهدای کتاب در سال 1400 چه طور بوده است؟

آقای حقیقت، کتابدار کتاب خانه عمومی شهدای شهرستان ماسال در استان گیلان گفت: در چهار کتابخانه شهرستان ماسال و شاندرمن جمع کتاب های اهدایی 4000 جلد بوده است که بخش بیشتر این کتاب ها، تست و کنکوری اند و بقیه داستانی است.

او درباره مشارکت و همکاری نوجوانان با کتابخانه بیان نمود: اگرچه به علت کرونا محدودیت هایی وجود داشت و نتوانستیم دانش آموزها را دعوت کنیم اما با این حال در هفته کتاب استقبال بیشتری نسبت به قبل داشتیم و به وسیله پیگیری هایی که از طرف امام آدینه شهرستان انجام شد در دهه فجر کتاب هایی به کتاب خانه اهدا شد. بخش ویژه کتاب کودک ونوجوان تا قبل از کرونا استقبال گسترده ای داشت که شامل فعالیت هایی مثل نقاشی، طراحی و خوش نویسی در کنار کتاب های کودک ونوجوان برای مراجعه نمایندگان بود. حالا در بازه کرونا این فعالیت ها به صورت مجازی دنبال می گردد.

اهداکردن کتاب یک مسئله است و محتوای آن کتاب ها مسئله ای دیگر. آقای حقیقت از کتاب های تست و کنکوری گفت که اکنون باتوجه به گرهِ بزرگی که این منابع با آزمون کنکور سراسری کشور خورده است نمی توانیم ضرورت شان را نادیده بگیریم. دانش آموزان ما مجبورند که آن ها را بخوانند و تمرین نمایند. اما همه که قادر نیستند پول های زیادی برای این کتاب ها بپردازند، پس باز هم کتاب خانه ها راهِ یاری هستند. دانش آموزان می توانند با اهدای کتاب های درسی و کنکوری خود به کتاب خانه، به جهت تحصیلی سایر دانش آموزان یاری نمایند. و تماشا موفقیتِ آن ها بی شک طعمِ اهدای کتاب را خوش تر می نماید.

آقای حقیقت به مشکل کمبود کتاب در کتابخانه اشاره نمود و برایش راه چارهی درنظر داشت: کتاب هایی که از سوی مراجعه نمایندگان درخواست می گردد در کتابخانه موجود است و در همه حوزه ها از سوی نهاد کتابخانه های عمومی استان به کتابخانه شهر، کتاب اختصاص داده می گردد. اگر کتابی درخواست گردد که در کتابخانه موجود نباشد از کتابخانه های دیگر امانت می گیریم که به آن امانت بین کتابخانه ای گفته می گردد.

اما آیا این راه چاره را می توانیم دائمی بدانیم؟ بهتر نیست که خودِ کتابخانه شهر و محله مان سرشار باشد؟

خانم عاشوری، کتابدار کتاب خانه عمومی الغدیر شهر مزرعه کتول در استان گلستان گفت: تعداد کتاب های اهدایی نسبت به قبل کرونا کمتر شده است. در کتابخانه ما که درجه 8 است، حدود 2000 کتاب کودک داریم و بعلاوه مجلات مناسب این گروه سنی هرماه به کتابخانه ارسال می گردد اما قطعا زمانی هم بوده است که کتابِ درخواستی مراجعه نماینده را نداشتیم.

همان طور که خانم کتابدار اشاره نموده است بیماری کرونا همه چیزمان را در چندسال قبل تغییر داده و این دردسرها به سراغ کتاب ها هم رفته است و لابه لای قفسه های کتابخانه ها هم چرخیده. مراجعه نمایندگان حضوری کم و برنامه های فعالیت محور کتاب خانه ها تعطیل شدند و اهدای کتاب نیز کاهش یافت اما ما هنوز باوجود این روزهای ویروسی داریم زندگی می کنیم و کتاب می خوانیم. پس اهدای کتاب به کتاب خانه ها را هم باید ادامه بدهیم. قفسه ها منتظرند. به ویژه کتاب های بخش کودک ونوجوان که ممکن است در بین بقیه موضوعات و دسته بندی ها مظلوم تر باشند.

کتابدار کتابخانه فرهنگسرای غدیر شهر مشهد هم از کمبودها گفت: تعداد کتاب های اهدایی در سال 1400 خیلی کم بود و در بیشتر موارد کتاب های اهدایی قدیمی و غیرقابل استفاده بودند یا مذهبی بودند که به مساجد اهدا می شدند. البته بیشتر کتاب ها را هم طبق بودجه اختصاص داده شده از سوی نهاد کتابخانه های عمومی کشور ارسال می نمایند که باز هم متاسفانه کافی نیست.

اما وی برای ما از نورِ امیدی گفت که در این کتابخانه سوسو می زند: از بخش کودک ونوجوان کتابخانه هم ما راضی هستیم و هم بچه ها ونوجوانان، چون سعی کردیم کتاب های تازه تر و بهتر تهیه کنیم و بعلاوه کتاب هایی که بیشتر مورداحتیاج بچه ها باشند. مضمون بیشتر کتاب ها معرفی قهرمان های ایرانی و آموزش مهارت های زندگی است.

اما با وجود این فرازونشیب های ناگهانیِ کرونایی که کتابخانه ها را به یکباره خالی از شوروشوق بچه ها و آدم بزرگ ها کرد، برخی کتاب خانه ها توانستند دوباره با قدرت کار خود را ادامه بدهند و از همه بخش ها راضی باشند. آقای میرزاپور کتابدار کتاب خانه عمومی علامه امینی قم دراین باره گفت: خوشبختانه استقبال در سال 1400 بسیار عالی بود. به طوری که مشتاقان کتاب و کتابخانه و علم و فرهنگ نسبت به سال گذشته چند برابر کتاب با موضوع های مختلف به کتابخانه اهدا کردند. ما کوشش می کنیم با استفاده از فضای مجازی، اماکن مذهبی، تبلیغات در کتاب خانه و بعلاوه بخشیدگی قسمتی از جرایم به شرط اهدای کتاب این فرایند را رونق ببخشیم.

البته او هم از شرایط منابع در بخش کودک ونوجوان کتابخانه راضی نبود و بیان نمود: در مجموع در کتابخانه منابع بسیار خوبی داریم و در حد سلیقه اعضاست ولی با توجه به اینکه کتابخانه در منطقه ای کم برخوردار واقع شده و بعلاوه استقبال گسترده اعضای کودک از بخش کودک کتابخانه، کمبود منابع کودک به شدت احساس می گردد و به منابع اقتصادی بیشتر برای تهیه کتاب های مفید در این بخش احتیاج داریم.

همان طور که این کتابدار دغدغه مند اشاره نمود استقبال بچه ها و نوجوانان همواره بیشتر از آدم بزرگ هاست و کتابخانه ها به حضور آن ها و اشتیاق شان برای کتاب خواندن و فعالیت های فرهنگی احتیاج دارند. اما این حضور وقتی میسر است که بچه ها کتاب های خوب و تازه و متنوعی را که می خواهند در آن کتابخانه پیدا نمایند. بنابراین یکی از مهم ترین اهداف و نیت های ما برای رونق کتاب های کتابخانه شهرمان، بچه هایمان هستند. جهتِ رشدوپرورش ذهنی، خلاقیت، آگاهی و شادابی آن ها نباید با کمبود کتاب های کودک در کتابخانه مختل گردد.

عید 1401 دارد می رسد و ثانیه ها همین طور منظم جلو می فرایند، بدون توجه به ما که در تکاپوی خانه تکانی و فراهم کردن بساطِ عید هستیم. اما همان طور که دغدغه کتابدارهای ایرانی بود و بی شک دغدغه مهم مادران و پدران و بچه ها، کتابخانه ها برای این که خلوت و ساکت باقی نمانند به تتازهقوا احتیاج دارند، به خشنود شدن، به عیدی گرفتن. بارها پیش آمده است که به دوست و خانواده و فرزند خود عیدی داده ایم، اما این بار خوب است که به دوست هایی که نمی بینیم و آدم هایی در سال های بعد عیدی بدهیم؛ با عیدی کتاب به کتابخانه. کتاب ها می مانند و به دست آیندگان می رسند. شاید روزی کودکی یا نوجوانی در سال 1501 به کتابخانه شهرش برود و در صفحه اول کتاب بخواند: برای بچه های امروز و فردا، اهداشده در تاریخ 1401/1/1